Jelle Landstra, InnovatieNetwerk
Maart 2012

Deelname aan het North Atlantic Seafood Forum (Oslo 6-8 maart) was zeer de moeite waard! Interessante voordrachten, maar zeker ook een internationale ontmoetingsplaats van de gehele bio-mariene sector. Er waren zelfs bedrijven die zich grotendeels beperkten tot de wandelgangen en daar zeer content mee waren.

Voor mij was vooral de 1e dag (“Dag 0”) belangrijk, geheel gewijd aan bio-marine innovatie. Deze dag werd georganiseerd door het Noorse private bio-marine innovatienetwerk MareLife. Louwe de Boer van de Ekofish Group was één van de sprekers. Zijn verhaal over het ontstaan van de Ekofish Group en zijn plannen voor de toekomst, incl. een revolutionair nieuw scheepsconcept, gingen erin als koek!

Visserijattaché Reinder Schaap en Noorse Nederlander Sytse Ybema (onafhankelijk visserij consultant en actief betrokken bij MareLife en dus ook “Dag 0” – http://sustainovate.com/) hadden parallelle boardroom sessies georganiseerd over nieuwe scheepsconcepten en de productie van micro-algen. Verder hadden zij een poster-presentatie geregeld van het Masterplan Duurzame Visserij (www.masterplanduurzamevisserij.wur.nl/NL/), maar ook een ontmoeting met aanwezige visserijautoriteiten uit Afrika. De inzet daarvan was om interesse te wekken voor gebruikte Nederlandse kotters en die interesse was er zeker! Opvallend genoeg niet in de voorziene “2nd life” vorm (inspectie, hospitaalschip, etc.), maar gewoon voor de visserij! Reinder signaleerde ook belangstelling uit Uruguay en gaat kijken of er tijdens de komende FAO-vergadering in juli in Rome een gelegenheid kan worden gecreëerd om de gebruikte visserschepen verder onder de aandacht te brengen van ontwikkelingslanden.

Het was ook een uitgelezen gelegenheid om in Noorwegen contacten te leggen. De behoeften van de Noorse offshore industrie leidt tot allerlei nieuwe maritieme en technologische ontwikkelingen waar de visserij van profiteert. In tegenstelling tot de aquacultuur is de Noorse visserij niet sterk in de afzetketen. Er is behoefte aan “decommoditizing the commodity”, ook relevant voor Nederland dus. Één van de innovatieprijzen ging dan ook naar een product branding project: bacalao van het Noorse bedrijf Cape Fish.

De Noorse overheid steekt veel geld in de bouw van visserijschepen via Innovation Norway. Dit gebeurt deels in de vorm van commerciële leningen (voor banken een positief signaal voor medefinanciering!), deels als gift. Daarbij was men echter tot de conclusie gekomen dat dit te weinig opbrengt: vooral procesinnovaties die zich niet vertaalden in extra waardecreatie. Het ontbreekt aan marktoriëntatie, de supply chain is onvoldoende transparant. Ook weer voor Nederland relevant dus.

In dit licht heeft Noorwegen in 2006 het Marine Value Programme geformuleerd voor de gehele bio-marine sector. Belangrijk aspect daarbij is dat de vis in Noorwegen niet buiten de veiling om mag worden verkocht, zelfs niet binnen één bedrijf of consortium. Iedereen moet op alle aangevoerde vis kunnen bieden. Daarbij functioneert een stelsel van minimumprijzen, waarbij kwaliteit onvoldoende in de prijs tot uiting komt en er dus onvoldoende stimulans is voor kwaliteitsdenken.

Ook relevant voor het EU-visserijbeleid is dat Noorwegen al vanaf 1987 geen discards meer toestaat. Dit heeft geleid tot onderzoek naar andere vangstmethoden, beter voor de bestanden en voor het milieu.

Er waren zo’n 20 deelnemers uit Nederland. Daaronder echter maar 2 uit de kottervisserij: naast de Ekofish Group ook Visserijbedrijf Zeemeeuw BV uit Wieringen. Verder Bert de Vries van Scheepsbouw NL, mede namens het Masterplan. Toch jammer dat er niet meer aanwezig waren op een plek waar in een paar dagen zoveel informatie en contacten samen komen. Daarbij komt dat Noorwegen eigenlijk een soort Koeweit is. Minder exotisch misschien, maar daarom niet minder interessant: geld genoeg waarmee ze ook flink willen investeren in de visserij voor als de olie op is! Dus een waardevolle partner, bij nieuwe scheepsontwerpen en in de markt!